Türkiye'de otomobil sayısı hızla arttıkça canımızı yakan haberlerin sayısı da artıyor. Türkiye'nin otomobille imtihanı yeni değil. İstanbul'a Zat ül Hareke adıyla 1895'te giren ilk otomobilden günümüze Türkiye'nin yollarını dolduran milyonlarca araçla ilgili tutulan evraklar, defter kayıtları hala saklanıyor mu bilmeyiz ama, yaşanılan onca kazadan geriye on binlerce cenaze haberi, yaralı veya sakat kalan yüzbinlerce kişiye dair istatistikler TUİK'te uzmanların, araştırmacıların yol gösteren analizleri için meraklılarını bekliyor.
Motorlu araçlarla ilgili yapılan ilk istatistik çalışması 1966 yılında yayınlandı. TUİK verilerine göre Türkiye genelinde 231 bin 977 motorlu araç içerisinde 91 bin 469 otomobil o tarihte henüz oldukça lüks sayılan özel araç statüsü içindeki yeriyle mütevazı bir tabloyu oluşturuyordu. Otomobilin getirdiği ayrıcalık, sorunlarını tartışmaya, yol ve trafik kültürünü ise öğrenmeye gerek yoktu.
Günümüzde bu rakam motorlu araçlarda 21 milyonu, otomobilde ise 11 milyonu çoktan geçti. Bırakın büyük şehirleri Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nde trafik açısından en sakin iller arasında yer alan Şanlıurfa'da bile zincirleme kazalar meydana geliyor, hatta 30 aracın karıştığı kazalar basında yerini alıyor.
Malesef kazalarda gördüğümüz araçların büyük bölümü 20 yaştan daha büyük, hurdaya çıkması gereken, kullanan vatandaşların hayatına mal olacak kadar güvensiz otomobillerden oluşuyor.
İlk kez 2010 yılından sonra yollarda kullanılan 20 yaş ve üstü araçların hurdaya çıkarılması için çıkarılan destek paketi çerçevesinde trafikten men edilmesi gereken en az 200 bin araç toplanmış, sahiplerine 5'er bin TL hurda desteği verilmiş, hatta eski vergi borçları ve trafik cezaları affedilerek yollarda trafik güvenliği hedeflenmişti.
Fakat TUİK verilerini incelediğimiz zaman durumun vehametini hala koruduğunu görüyoruz.
Türk İstatistik Kurumu'na göre halen trafikte kullanılan araç bilgisini aşağıdaki tablodan görebilirsiniz.
ÜRETİM YILI TOPLAM ARAÇ OTOMOBİL
1983 1 438 780 413 416 (Bu rakamın içinde 83 yılı öncesine ait otomobillerin de bulunmasından kaynaklanıyor)
1984 140 403 50 337
1985 143 843 62 292
1986 153 238 81 473
1987 186 639 104 572
1988 198 795 121 711
1989 171 174 110 633
1990 299 981 200 534
1991 290 370 188 439
1992 397 509 277 862
1993 553 365 385 884
1994 457 938 335 319
1995 298 075 204 051
1996 385 827 231 160
1997 511 740 281 608
Yollarda her türlü yasal güvenceden, denetimden yoksun 3 milyon civarında aracın dolaştığı bir ülkede trafik güvenliğinden bahsedilebilir mi?
Sinyal lambalarının, emniyet kemerlerinin, hava yastığının bulunmadığı 1984 model bir otomobilin içinde, sadece kendi hayatını değil, yolda başkalarının da hayatını tehlikeye atanlara gösterilen hoşgörü, milyonlarca insanın hayatını hiçe saymaktır.
Sektörün yeniden hareketlenmesi için, yollarda çoğu zaman terör havası estirirken gördüğümüz eski araçların toplanması için, cazip düzenlemeler yapılmalı.
Böyle bir düzenlemenin sektöre hareket getireceğini söylemeye gerek bile yok. Sadece üretim değil ikinci el satışları da, 20 yaş ve üstü araçların trafikten çekilmesiyle parlak bir döneme gireceğinden şüpheniz olmasın....
Hurda araç teşvikiyle 2010, 2012 ve 2014 yıllarında görülen canlılığın iyi bir örnek teşkil ettiğini hatırlatmakta fayda var...
