Edebiyatımızın psikolojik roman temsilcilerinden olan Peyami Safa, hayatının çoğu zamanını halk arasında geçirirmiş. Öyle ki, Çemberlitaş’ta tramvay durağına sabahın yedisinde oturur, akşamın yedisine kadar durakta inen, binen, koşuşturan... yolcuların sosyal ve psikolojik tahlilini yaparmış. Buna biz edebiyatta 'bilinç akışı tekniği' diyoruz; insanların iç dünyasının dışa vurumu, olaylara ve topluma bakışı yansıtılır. Yani hayatın içinden yazmak. Bu yüzden, Peyami Safa’nın kitaplarını okuyan bir daha okumak ister.
Bendeniz de Peyami Safa’nın yolundan yürüyenlerdenim. Tarihi roman yazma tekniğim ve sosyal hayata olan duyarlılığımla halktan beslenerek, -geçmişten geleceğe- yine halkın diline tercüman olmaya çalışıyorum.
Her sabah işe gitmek için Uzunçayır istasyonuna geldiğimde, yarım saati aşkın zaman bir kenara çekilerek insanların metrobüse biniş ve inişlerini gözlemlerim, tıpkı Peyami Safa gibi… Basından duyanlarınız vardır, “Metrobüse biniş taktiği” diye bir mizahi kural oluşmuş halkımız arasında. Benim dikkatimi çeken, -oğul veren arılar gibi durakta kapılara hücum eden ve boş koltuğa oturmak için önündekini ezererek, inmek isteyene dahi müsaade etmeyenlerin durumu bir yana,- duraktaki insanların yüzüne vuran psikolojisini tahlil etmek. Yani, işine yetişmek için sabahın köründe evinden apar topar çıkan kimi insanların, belki mübalağa olmazsa yüzünü dahi yıkamadan, yataktan kalktığı gibi, saçlarını taramadan yola düşen insanları görüyorum. Hangi yüze baksam asık suratla karşılaşıyor, insanların gülümsemeyi unuttuğunu gözlemliyorum. Zamanın törpüsüne kapılmış, peş peşe dizilen metrobüs, akın akın insanlar... her şey akıp gidiyor sel gibi hayatın güzelliklerini de süpürerek.
İETT’nin düzenlemiş olduğu 13. Empati Haftasında (1) halk otobüsündeki bir olumsuzluğu fotoğraflamıştım. Empati haftasında çekilen diğer binlerce fotoğraf arasından benim fotoğrafım “En İyi Fotoğraf” ödülüne layık görülmüş. İETT’mize teşekkür ederim. Ben bu ödülü öncelikle İstanbullular adına aldım. Ne mutlu ki dertleri ile hemhal olup dillerine tercüman olabilmişiz. Ödül töreni sırasında, o fotoğrafımdan yola çıkarak, kıymetli Sayın Genel Müdürümüz Arif Emecen Beyin “Metrobüsün yükünü hafifletmek için, sizce ne yapmak lazım?” diye, benim fikrime teveccüh buyurduklarında, naçizane cevabım, “Metro yaygınlaştırılmalı” oldu. Fakat ödül sırasında dimağımdakileri tam olarak arz edemedim. Zaman olsaydı şöyle demek isterdim: “Sayın Genel Müdürüm, İstanbul büyük bir kent ve büyük kente büyük projeler lazım. İllaki Marmaray, Kanal İstanbul gibi dev projeler yapılıyor. Lakin her bir büyük proje İstanbulluyu rahatlatmak yerine İstanbul’a olan cazibeyi daha da artırıyor! Halbuki yapılması gereken iki şey vardır;
İlki, Anadolu’daki göç veren illere yatırım yapılarak İstanbul’a olan göçün önüne geçilmesi. Ki, bu devletin yapması gereken genel bir durumdur.
İkincisi ise, İstanbul’un yeraltına metro ağının yaygınlaştırılıp güçlendirilmesi.
İETT’nin tecrübeli mevcut kadrosu ve konumunu koruyarak; alternatif ulaşım araçları hızla devreye sokulmalı, yer altı bir örümcek ağı gibi metro ile örülerek tüm toplu ulaşım araçları biribiri ile entegre edilmelidir.
Bu iki neden, aynı zamanda birbirini tamamlayan sebep-sonuç ilişkisidir de... Yani alternatifli ve entegreli toplu ulaşım araçlarının yaygınlaştırılması.
Dolayısıyla, gözlemlerimiz bizi şu noktaya getirmiştir; İstanbul’un toplu ulaşım yükü artık İETT’yi aşan bir durumdur...
...
(1) İstanbul'da 12 bin personel ve 5 bin 796 otobüsle, günde 4 milyon yolcuya hizmet veren İETT; Toplu ulaşımda kalite ve konforu artırmak amacıyla; periyodik dönemlerde, bir hafta boyunca, müdür, daire başkanı ve yöneticilerden oluşan toplam 1000 İETT çalışanı; servis ya da özel araçları yerine pik saatlerde çeşitli hatlardaki minibüs, otobüs, metro, tramvay ve Marmaray'a binip; sorunları yerinde gözlemlemek ve çözüm önerileri sunmak için, 'Empati' sloganıyla hizmet iyileştirmesi yapar. Buna empati haftası denir.
